Vriendschappen met een verhaal
De hele week denk ik al aan een vriendin....
Niet de hele tijd, maar op stille momenten springt ze zomaar even in mijn hoofd. Dan voel ik de warmte van onze jarenlange vriendschap en wil ik weten hoe het met haar gaat. De drukte van het dagelijkse bestaan neemt het dan weer over en voor dat ik het weet is er weer een week voorbij…en nog één. Dan plotseling gaat de telefoon… “Ik wilde je stem even horen en weten hoe het met je gaat”
Dit moet herkenbaar zijn voor veel mensen. Ik duik met dit artikel eens in de wondere wereld van vriendschappen en ontmoetingen. Met bijna een halve eeuw op de teller heb ik vele mensen ontmoet, vriendschappen gesloten en verloren onderweg. Vele vormen van vriendschappen zijn voorbij gekomen en ik wil daar eens op een wat dieper niveau naar kijken aan de hand van mijn eigen ervaringen.
Opgroeien
Met één vriend ben ik opgegroeid in een klein Gronings dorpje en met 14 jaar speelden we samen in een band bij mij op zolder. Ik speelde op een geleende bas, hij op frietemmers als drum en nummer drie op een gitaar van zijn vader. We waren als broers en hebben 25 jaar ons leven gedeeld. Een leven waarin we van kind naar volwassenheid groeiden. We trokken van kroeg naar kroeg, van bandje naar festival en met de duim liftten we door heel Europa, door alle stormen van het leven heen. Praten over gevoelens en emoties was niet de taal die wij deelden. We groeiden gewoonweg uit elkaar mettertijd en gingen onze eigen weg. We hebben geprobeerd de vriendschap te behouden, maar dat is niet gelukt door wederzijdse verwachtingen die niet ingevuld werden. Ik mis hem tot op de dag van vandaag.
Plotseling
Een andere vriend zat 20 jaar geleden op een onooglijk terras, dat lag in een bocht onderaan een berg in een Grieks dorpje waarvan de naam op geen enkele kaart voorkomt. Het terras had twee ongemakkelijke stoelen en een wiebelig tafeltje, waardoor ik met mijn koffie naast hem belandde.
We raakten aan de praat en we zijn vrienden vanaf die eerst seconde. Hoe dat kan, is me een raadsel, ook omdat we zo verschillend zijn. We hebben de reis naar Griekenland vaak samen gemaakt in een oude VW bestelbus met een betonmolen achterin. Hij heeft een huisje op het eiland dat we in werkvakanties hebben opgeknapt. Tijdens die reizen hebben we elkaar steeds beter leren kennen in die kleine cabine. Daar waar ik 100 woorden nodig heb, zegt hij het met drie woorden. We zaten uren samen in stilte op een terrasje, kijkend naar hoe het Griekse leven zich voltrekt. De tijd zoek maken, noemden we dat. Ik voel me verbonden met hem en ondanks tien jaar leeftijdsverschil snappen we elkaar vaak zonder woorden.
Soulmate
Ik werkte als barkeeper in een jazzcafé en dan ben je kennelijk de populaire gast en wil iedereen je vriend zijn. Omdat ik midden in het bruisende uitgaansleven van Groningen werkzaam was, herkennen veel mensen mij op straat. Het gebeurde heel vaak dat iemand me amicaal op mijn schouder sloeg en een gesprek begon, maar dat ik dan werkelijk niet wist wie het was. In die tijd verdeelde ik mensen in drie groepen: vrienden, kennissen en her-kennissen.
Op een avond kwam een dame aan de bar zitten. Ze trok niet alleen mijn aandacht omdat ze een hele mooie vrouw is, maar ook had ik het gevoel dat we elkaar al kenden. In een andere kroeg trof ik haar weer en we raakten aan de praat en doen dat tot op de dag van vandaag nog. Ja, we hebben ook een relatie gehad maar onze vriendschap overstijgt het seksuele, het mannelijke en vrouwelijke. Die vriendschap speelt zich af op een ander niveau, alsof de band al gesmeed is in een ver verleden.
Geschiedenis
Als je samen op lagere school zit is je klas een soort familie met meester of juf als verantwoordelijke ouder aan het hoofd van de tafel. Je leert naast de lesstof om jezelf te spiegelen aan de ander, samen te werken en de onderlinge verschillen tussen klasgenoten te zien. Je gedrag heeft effect op je positie in de groep en op vriendschappen. Je maakt een tijd door van grote ontwikkeling en deze gezamenlijke ervaring is een gemeenschappelijke geschiedenis. De verschillen worden duidelijk als je naar de middelbare school gaat, waarin iedereen uitwaaiert naar scholen die passen bij het individuele niveau. Maar in veel gevallen ontstaan er in deze periode vriendschapsbanden voor het leven.
Familie
Net als in een klas waar je in terechtkomt door toeval, zo wordt je ook geboren in een familie door toeval. Je deelt dezelfde genen en we spreken over een bloedband. Hoeveel mensen zijn werkelijk bevriend met de eigen familie of voelen zich gezien voor wie ze werkelijk zijn? Ik zelf heb een roerige jeugd gehad die er voor gezorgd heeft dat we al vrij vroeg onze eigen weg gingen. Jarenlang is het onderlinge contact zeer moeizaam geweest omdat de geschiedenis er tussen zat. Een geschiedenis van teleurstelling, onvervulde verwachtingen en oud zeer dat weer naar boven kwam. Gelukkig is intussen alles uitgesproken en is er ruimte om vrienden te zijn naast de bloedband. Dit is een geschenk waar we hard aan gewerkt hebben en dat ik als zeer waardevol ervaar.
Er zijn voor elkaar
Ik deed een opleiding en kwam iemand tegen, humor en muziek bond ons vanaf de eerste dag. Wat heb ik vreselijk gelachen met die gast. We voerden geen reet uit onder schooltijd en haalden met pijn en moeite het diploma in drie in plaats van twee jaar. We woonden in dezelfde stad maar zagen elkaar niet zo veel. Op de momenten dat we samen waren, deelden we de verhalen over het leven, de liefde en onze worstelingen daarmee. We spoelden deze weg met single malt, humor en goede muziek. We kennen elkaar nu 35 jaar en zijn beiden succesvol in ons vakgebied. Zowel hij als ik hebben in het leven momenten gekend die zo ingrijpend waren dat dit alleen even niet meer te dragen was. Op die momenten waren we er voor elkaar en voelde ik me na een avond van me af delen weer een stuk lichter. Het is van onschatbare waarde om te beseffen dat ik midden in de nacht bij hem op de bank mag en hij op de mijne.
Zomaar in het voorbijgaan
Ik ontmoette een wat oudere man bij de kassa van een lichtblauwe supermarkt. Ik stond er met een zakje gesneden soepgroente en een kippenpoot en hij met een kar vol. “Je mag wel voor hoor,” zei hij vriendelijk. Waarop ik antwoordde dat ik alle tijd had. We raakten in gesprek en hij vertelde me dat hij in het verleden een heel druk leven had, waarin hij zeer weinig tijd voor zijn gezin en kinderen vrijmaakte en dat hij daar nu heel veel spijt van heeft. Hij probeert het nu via de kleinkinderen weer goed te maken. Ik vertel hem dat ik dat herken uit mijn jeugd en dat ik daarom maar vier dagen in de week wil werken, om ook mijn kinderen te zien opgroeien. We waren even verbonden via het verhaal en emotioneel namen we afscheid. Net alsof we kleine stukjes bij elkaar hebben kunnen helen, in de tijd van het afrekenen van één kar boodschappen.
Wat ons bindt
De band die je ware familie verbindt is er niet een van bloed, maar van respect en vreugde in elkaars leven, schreef Richard Bach. Dat vind ik zo mooi omschreven. Het betekent ook dat je echt in contact moet willen staan met de ander. Dat je iemand werkelijk ziet zonder reserve, betrokken bent bij elkaar en vreugde voelt voor elkaars leven. Hoe anders de keuzes en hoe groot de verschillen ook zijn, gun het de ander ook om fouten te maken. Oordeel niet, maar laat elkaar vrij zonder verwachtingen. Claim niet dat ik je elke week moet bellen, laat me los en ik voel me verbonden. Samen een geschiedenis hebben helpt soms mee en in familieverbanden werkt het soms juist weer tegen. Sta open voor een nieuwe ontmoeting en laat je niet leiden door uiterlijkheden. Ieder mens heeft een verrassend verhaal dat je versteld doet staan. Wie weet groeit er gaandeweg wel een vriendschap uit. Een vriend zei ooit: “We zitten in een trein en daar stappen mensen in die een stukje met ons mee reizen. Sommigen stappen wat eerder uit en sommige wat later. Of je stapt zelf uit.
We zijn slecht passanten in de tijd binnen één mensenleven.”
Steven Krol
Gepubliceerd in het Pioniersmagazine
